Mieke van Hecke

Mieke van Hecke

Katholiek onderwijs, dynamisch en pluriform

Mieke van Hecke is directeur-generaal van het Vlaams Secertariaat van het Katholiek Onderwijs.

Mensen zijn er bewust van geworden dat er een belangrijke relatie tussen levensbeschouwing en onderwijs is. Een typisch kenmerk hierin is dat de hedendaagse expressieve cultuur, die geïndividualiseerd is. Vandaag is de tijdsgeest gebonden aan tijd noch ruimte en de communicatie- en mobiliteitsmogelijkheden werken hier ook niet echt aan mee. Mensen kunnen nu veel ontdekken en te weten komen, maar niet door met elkaar te communiceren maar door gewoon in hun huiskamer door te brengen.

Ook gaan mensen vaker op zoek naar de zin van hun leven , ze denken na over hun leven. Alsof deze vragen nog niet complex genoeg zijn wordt er uit diverse sectoren uitdagingen en verwachtingen en dat ze keuzes maken. Dit is geen eenvoudige opdracht. Mensen kiezen voor die levenswijze waarin zij zich aangetrokken en aangesproken voelen. Mensen gaan ook in communicatie met elkaar over wat hen drijft, wat hen kenmerkt en verschillend maakt van anderen.

Mensen hebben niet meer de neiging om datgene wat zij ‘ heilig’ vinden te verbinden of te ervaren met bv, de kerk, een kapel, geloofstraditie. Het religieuze en dagelijkse leven zijn dus van elkaar vervreemd.

Vier uitingsvormen

Wanneer nu het vertrouwen in tradities wegvalt heeft dat concequenties voor het individu :

-          Verandering in de aard van het morele handelen ontdekken.

-          Een veranderde attitude tegenover het verleden

-          Reflexieve twijfel ( = het individu twijfelt aan zichzelf )

-          Het effect van biografisering ( = de mens beschrijft en bekijkt de werkelijkheid in termen van zijn levensloop.

Een nieuw onderwerp is dat de vorming van een levensbeschouwelijke identiteit een cruciaal gegeven is. Deze vorming  gebeurt in een groot deel in de context van onderwijs en vorming.Levensbeschouwelijke identiteit gaat niet over school, het ziekenhuis of de jeugdbeweging maar over de identiteit van de katholiek. Godsdiensten en levensbeschouwingen hoeven niet af te zien van pedogogische implicaties.

Religie is niet alleen en element van organisatie. Ze heeft ook invloed op en is medebepalend voor de ethos van de school. Tegenwoordig kunnen we de katholieke school niet langer tot het christendom alleen beperken. De leerlingenpopulatie is te verscheiden hiervoor en de evolutie naar een multiculturele samenleving is hier niet vreemd aan.  Verder mag het duidelijk zijn dat onderwijs geen neutrale aangelegenheid is.

Besluit

 Identiteit en levensverhaal zijn niet van elkaar te scheiden, beide lopen door elkaar en beînvloeden elkaar wederzijds. De katholieke school kan haar verhaal niet doen zonder in een spanningsverhouding te staan met de christelijke geloofstraditie. Uit verhalen van mensen en van de school worden keuzes gemaakt en zo krijgen de mensen ook een zicht op het referentiekader dat die keuzes fundeert.

Jongeren ervaren in gesprek met leeftijdsgenoten, volwassenen, tradities, tijdsgeest met de multiculturele samenleving het fragmentarische van ‘ het eigen gelijk ‘. De diversiteit van levensovertuigingen dynamiseert telkens opnieuw het zoeken naar het antwoord op de vraag :

‘ Wat maakt mijn leven zinvol en de moeite waard?’